Prezentujemy najciekawsze nowości wydawnicze i zapowiedzi książkowe na czerwiec. Od Roberta Walsera po Małgorzatę Lebdę – oto nowe książki, które warto przeczytać!
Długo niedostępna dla czytelniczek i czytelników późna powieść Roberta Walsera to wielki popis jego błyskotliwej wyobraźni, która realizuje się w językowych i fabularnych galopadach. Mistrz skali mikro szarymi ołówkowymi kreskami szkicuje niezwykłą „meta-pikareskę”, a jej bohaterką jest także sama literatura – pisana z dużym humorem, a jednocześnie z jakąś osobliwą niecierpliwością, tak jakby czas opowieści, z trudem kontrolowanej przez autora, nieuchronnie się kończył. „Wierzę w siebie. Zbój nie do końca mi ufa, ale ja nie przywiązuję większej wagi do tego, by we mnie wierzono. Sam muszę w siebie wierzyć”, pisze Walser. Zbój to kolejny jego utwór, który na język polski przełożyła niezawodna Małgorzata Łukasiewicz; to przede wszystkim dzięki niej mamy dostęp do najważniejszych utworów szwajcarskiego pisarza.
Z fragmentem powieści Zbój Roberta Walsera możecie zapoznać się w naszym Aktualniku.
Wydawnictwo Książkowe Klimaty zwróciło naszą uwagę publikacją znakomitej książki Maxa Blechera, Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny. Teraz dzięki wrocławskiej oficynie mamy z kolei szansę przeczytać ważną, również stylizowaną na dziennik, powieść innego rumuńskiego pisarza z pierwszej połowy XX wieku, Mihaila Sebastiana – Od dwóch tysięcy lat. Jej bohaterem jest młody intelektualista żydowskiego pochodzenia studiujący w Bukareszcie, który obserwuje gęstniejącą, coraz trudniejszą do zniesienia atmosferę antysemickiej nagonki. Proza Sebastiana jest lakoniczna, precyzyjna, przenikliwa – niekoniecznie przyjemna w lekturze, ale niełatwo o to, gdy mowa o studium lęku podszytym złymi przeczuciami na temat przyszłości.
Recenzja powieści Sebastiana autorstwa Olgi Bartosiewicz-Nikolaev już niebawem ukaże się w naszym Aktualniku.
Jakub Skurtys o poezji pisze już od dobrych kilku lat, a jego teksty pojawiały się na łamach najważniejszych polskich pism krytycznoliterackich i naukowych. Wreszcie nadszedł więc czas, aby rozproszone recenzje i szkice zebrać w książkę. Wydana niezwykle estetycznie przez wrocławską Fundację im. Tymoteusza Karpowicza, mówi przede wszystkim o zmianach, jakie zaszły w rodzimej poezji w ciągu ostatniej dekady. Co jednak ciekawe i wyróżniające ten projekt spośród innych, Skurtys wychodzi naprzeciw krytycznoliterackim tendencjom, jakie obserwujemy od 1989 roku, to znaczy opiera się dokonywaniu lektur sprywatyzowanych, afirmujących różnice, a tym samym coraz bardziej oddalających się od tak zwanego nieprofesjonalnego czytelnika (w końcu ogólnospołeczna recepcja polskiej poezji kończy się dziś na Miłoszu, Szymborskiej i Herbercie, ewentualnie na Świetlickim i Podsiadle). Stąd właśnie tytułowy „wspólny mianownik” – uważna lektura szukająca tego, co ponadindywidualne. Lekki styl i ogromne zaplecze lekturowe Skurtysa gwarantują pasjonującą podróż przez współczesną literaturę.
Z niektórymi tekstami krytycznoliterackimi Jakuba Skurtysa możecie zapoznać się w naszym Aktualniku.
Dramaty, t. I
Thomas Bernhard
przeł. Monika Muskała oraz Danuta Żmij-Zielińska
Czytelnik
Warszawa 2020
Thomasa Bernharda znamy w Polsce przede wszystkim jako prozaika, autora nierzadko autobiograficznych, obrazoburczych i poruszających powieści oraz opowiadań, a przecież w Austrii (i w ogóle na świecie) jest on również uznany jako świetny dramaturg. Jego sztuki – dziś właściwie niedostępne, rozproszone i trudne do odnalezienia, wystawiane dotychczas przez Krystiana Lupę – w końcu trafiają pod jedną okładkę. Na początek dostajemy więc trzy dramaty: Siłę przyzwyczajenia, Minettiego. Portret artysty z czasów starości oraz Przed odejściem w stan spoczynku. Bernharda również w sztukach interesuje to, co konstytuowało jego prozy: refleksja nad cierpieniem, samotnością, śmiercią czy wreszcie krytyka Austrii i austriackiego społeczeństwa, które nie potrafi uporać się ze swoją przeszłością.
Z fragmentem dramatu Minetti Thomasa Bernharda możecie zapoznać się w naszym Aktualniku.
Tak naprawdę wiersze Lebdy są sprawami nas wszystkich. Nieskomplikowane formalnie utwory to fragmenty i wyimki z codzienności. Poznańskie wydawnictwo zaproponowało czytelnikom i czytelniczkom pierwszy wybór poezji autorki, będący właściwie zbiorem trzech tomów: Granicy lasu, Matecznika i Snów uckermӓrkerów. Premiera książki to świetna okazja, by raz jeszcze wrócić do rzeczywistości opisywanej przez Małgorzatę Lebdę. Można zdać sobie sprawę, jak wiele jest tu niemal obsesyjnie powtarzających się motywów, traum i figur; jednocześnie powrót do dawniejszych tomów sprawia, że wiersze nabierają odmiennego charakteru. Widać w nich, że związek człowieka z naturą nie ma w sobie nic z sielanki, jest raczej pasmem ran i wyłomów. Z drugiej strony, gdy na naszej codzienności odcisnęła się izolacja i kwarantanna, wiersze Lebdy w interesujący sposób zwiastują możliwe nadejście wspólnoty.
Wiersze Małgorzaty Lebdy znaleźć można w „Wizjach”.
Japoński klasyk w końcu otrzymuje należytą wydawniczą uwagę. Autor słynnego Zmierzchu powraca ze swoją ostatnią powieścią. To przejmująca historia Yozo – wrażliwego samotnika, który przegrywa z agresywnymi wymaganiami rzeczywistości. Krytycy wskazują, że to najbardziej osobista książka autora, pełna wspomnień i autobiograficznych aluzji. Jednak wcale nie trzeba dysponować literaturoznawczą wiedzą, by przeżywać emocjonalny dramat głównego bohatera. Młodość Yozo, choć odległa o kilkadziesiąt lat od czasów obecnych, zaskakująco rymuje się z rozterkami współczesnego pokolenia czytelników i czytelniczek.
