Bliskość   1/2022

Zanim przejdziemy do rzeczy…

„Podejdź bliżej” – w zależności od kontekstu słowa te mogą poprzedzać czuły, przyjemny kontakt albo zwiastować coś niepokojącego. Jeśli zaś potraktujemy to wezwanie metaforycznie, może stać się ono zachętą do uważniejszego przyglądania się detalom. Przystając na propozycję zmniejszenia dystansu – choć z uwagi na pandemiczne obostrzenia nie będzie to wcale łatwe – zyskujemy szansę, by wyjść ze strefy komfortu. Jednak skutkiem naruszenia status quo może być konfrontacja z czymś obcym. Moment takiego nieoczekiwanego zderzenia możemy określić jako bliskość. To ona stała się tematem szesnastego numeru „Wizji”.

Dla trzech naszych autorek szczególnie ważne okazały się interakcje ludzko-zwierzęce. W enigmatycznej, choć pełnej cielesnego konkretu Cosminie Elżbieta Łapczyńska pisze o macierzyństwie przekraczającym gatunkowe granice. Po wierszach Agaty Jabłońskiej, w których pojawia się motyw wielkiego wymierania gatunków, biegają koty. Z kolei u Małgorzaty Boryczki bliskość człowieka i zwierzęcia oznacza przemoc, a przynajmniej jej obserwację. Scena corridy, której przyglądamy się razem z bohaterką, ma również swój znaczący drugi plan – na nim toczy się opowieść o nieszczęśliwym związku. Świadkami innego widowiska jesteśmy za sprawą fragmentu powieści Roberta Prossera, który lekko i dynamicznie opisuje mecz bokserski z perspektywy jednego z walczących. Taki punkt widzenia pozwala Prosserowi wykroczyć poza prezentację jedynie cielesnych aspektów starcia – to, co najważniejsze, dzieje się w psychice bohatera.

Z dala od zgiełku i obserwatorów posuwa się niespieszna akcja subtelnego opowiadania Klaudii Pieszczoch, w którym to dzięki tytułowym Owocom możliwa jest nieoczywista bliskość: porozumienie między gruzińskim kierowcą i jego pasażerką, turystką z zagranicy. Międzyludzkiego, pogranicznego porozumienia poszukuje w swojej twórczości Krzysztof Czyżewski. Jego Żegaryszki to intymne zapisy, w których każde słowo ma odpowiedni ciężar – tym bardziej w świetle kryzysu, który od miesięcy trwa na granicy polsko-białoruskiej. Żegaryszki są wyrazem postawy całkowicie odmiennej niż ta, która polskim władzom każe zbudować na tej granicy mur.

W części otwartej znajdziecie przedpremierowe fragmenty dwóch tomów opowiadań, o których w najbliższych miesiącach będzie głośno. Chodzi o zbiory znakomitych tekstów Leonory Carrington i Debory Eisenberg, ekscentrycznych prozaiczek, dotychczas właściwie nieznanych w Polsce. W tej sekcji możemy też pochwalić się przekładami wczesnych wierszy Tomaža Šalamuna czy utworami Kevina Daviesa. Polską poezję reprezentują zaś Bohdan Zadura, Michał Trusewicz i debiutujący na naszych łamach Jakub Grabiak. Z kolei Filip Matwiejczuk tym razem zaproponował eksperymentalną prozę, której głównym bohaterem jest słońce.

Maciej Libich
Joanna Piechura
Antoni Zając
&
Karolina Lubaszko


Część tematyczna

Część otwarta