Znów   4/2019

wizje_A_maly

Kim jesteśmy, gdy (się) powtarzamy? Często zdaje się, że możemy powrócić do tego, co opuszczone, i napotkać przestrzeń, wspomnienie czy tekst w stanie nienaruszonym. Wraz z wyrażeniem pragnienia, powiedzeniem „chcę znów…” rzeczy nierzadko wymykają nam się spod kontroli. Skąd mamy pewność, że odtwarzamy coś, co naprawdę się nam przydarzyło? Czy robimy to wiernie, czy też kierujemy się obrazem, którego autorką jest zawodna pamięć? Przedmiot, o którego ponownym wywołaniu marzymy, przychodzi ponownie w formie, której nie oczekujemy, zawieszony między bytem i niebytem – można go nazwać widmem. Jego nawiedzenia wywołują niepożądany efekt: zaklinają nas w kręgu powtórzeń. Tym razem może się okazać, że spośród szeregów repetycji potrzebne będzie odnalezienie drobnej różnicy, dzięki której okiełznamy wspomnienie, dając mu przestrzeń w teraźniejszości, a jednocześnie nie dając się wciągnąć w osobliwe życie po życiu

Mechanizm powtórzenia to rodzaj wsobnej maszynki, by przywołać tytuł cyklu świetnych wierszy Anny Matysiak. Ma swoje konsekwencje psychologiczne i wpływa na kształt naszej osobowości, jak u Macieja Bobuli, albo posiada wspólnotowy wymiar, co za pomocą politycznych znaczników czasowości pokazuje Monika Brągiel. Widma – prywatne i nękające zbiorowo – mają wielkie znaczenie w niepokojącej prozie bułgarskiej pisarski Teodory Dimowej, której fragment powieści publikujemy w przekładzie Magdaleny Pytlak.

Translację jako taką można uznać za szczególnie ciekawy efekt gier między różnicą i powtórzeniem – dlatego też w najnowszych „Wizjach” z radością publikujemy cały ich szereg. Warto zwrócić uwagę nade wszystko na wiersz Elisabeth Bishop (w przekładzie Macieja Płazy), przekłady poezji rumuńskiej – współczesnej (Joanna Kornaś-Warwas) i awangardowej (Jakub Kornhauser), a także na krótkie, niepublikowane wcześniej prozy Thomasa Bernharda, które przetłumaczyli: Sława Lisiecka oraz uczestnicy i uczestniczki prowadzonych przez nią warsztatów!

Siódmy numer „Wizji” to powrót bliskich nam autorów i autorek – nowe utwory prezentują u nas Piotr Mitzner, Małgorzata Lebda i Dominik Bielicki. To także wspaniały powrót pisarki, która na naszych łamach pojawia się jednak po raz pierwszy: mamy zaszczyt przedstawić trzy premierowe teksty Tamary Bołdak-Janowskiej.

Nasze Wizyjne „niech stanie się z n ó w” to zawołanie, które dotyczyło również technik i form. Uważamy, że zarówno praca nad rytmami pisania, jak i tworzenie remiksów, pastiszów, rekonstrukcji i parafraz może przynieść nową jakość wychodzącą poza granice mechanicznej reprodukcji. Dowodem mogą być teksty Filipa Matwiejczuka i Przemka Suchaneckiego, a także efekty współpracy Mateusza Górniaka i Grzegorza Tortelliniego – ich starcia z utworami Bąka, Ginsberga, Rybickiego i Acker robią duże wrażenie.


Część tematyczna

Część otwarta

Wizje polecają